ดิจิทัลฟุตปริ้นต์: ใช้สื่อออนไลน์อย่างปลอดภัยเริ่มต้นจากปลายนิ้วคุณ

ความคึกคะนองในรูปแบบเกรียนคีย์บอร์ด แชร์ทุกสิ่งที่ถูกใจ ใส่อารมณ์แบบเต็มพิกัด โดยขาดการตรวจสอบข้อเท็จจริง และไม่ได้คำนึงถึงผลกระทบที่จะตามมา คุณรู้ไหมว่าการกระทำเหล่านี้จะมีผลเชิงลบกับคุณในอนาคต ? เพราะร่องรอยบนโลกอินเตอร์เน็ตที่คุณฝากไว้ ไม่สามารถลบให้จางหายได้ โดยเฉพาะเรื่องที่ไม่ดี ย่อมจะถูกขุดคุ้ยขึ้นมา ไม่ต้องงงหรือสงสัยอีกต่อไป รีบมาทำความรู้จักกับคำว่า “ดิจิทัลฟุตปริ้นต์” เพื่อเตือนสติให้คุณสื่อสารผ่านสื่อออนไลน์อย่างระมัดระวัง
หลายคนคงจะเคยได้ยินแต่คาร์บอนฟุตปริ้นต์ แล้วดิจิทัลฟุตปริ้นต์คืออะไร เรามีคำตอบที่ช่วยให้คุณได้เข้าใจแบบกระจ่าง ดิจิทัลฟุตปริ้นต์ (Digital Footprint) คือ ร่องรอยข้อมูลที่เกิดจากการใช้งานอินเทอร์เน็ตหรือเทคโนโลยีดิจิทัล ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ประกอบด้วย

1.  Active Footprint

ข้อมูลที่เราตั้งใจสร้างขึ้น เช่น การโพสต์รูปภาพ คอมเมนต์ แชร์ข้อความ หรือการกรอกฟอร์มออนไลน์
ทุกการกระทำเหล่านี้เป็นข้อมูลที่ผู้ใช้เผยแพร่ด้วยความตั้งใจ

2.  Passive Footprint

ข้อมูลที่ถูกเก็บโดยอัตโนมัติโดยระบบ เช่น IP Address, คุกกี้ในเว็บไซต์, หรือพฤติกรรมการท่องเว็บ
ผู้ใช้อาจไม่ทราบว่าข้อมูลเหล่านี้ถูกเก็บไว้

ผลกระทบจากดิจิทัลฟุตปริ้นต์ที่เชื่อมโยงไปถึงชีวิตประจำวันของคุณ

การใช้บริการสื่อออนไลน์หรือท่องโลกอินเตอร์เน็ตนั้นไม่ได้มีเพียงแค่ด้านดีเท่านั้น แต่ยังแฝงไว้ด้วยอันตรายที่หากไม่ระมัดระวังก็จะเกิดความเสี่ยงที่จะสร้างความเสียหายที่รุนแรงแก่ทุกคนได้ สำหรับใครที่ยังไม่รู้ว่าแค่โพสต์ แชร์ อ่าน ให้ข้อมูลต่าง ๆ จะมีผลกระทบอย่างไรต่อการใช้ชีวิตประจำวัน เราได้รวบรวมข้อมูลทั้งด้านดีและด้านลบมาให้คุณเห็นภาพที่ชัดเจนมากยิ่งขึ้น 

1. การสร้างภาพลักษณ์และชื่อเสียง

• ด้านบวก
  การแชร์ข้อมูลที่เป็นประโยชน์ เช่น ความสำเร็จทางวิชาชีพ ความเชี่ยวชาญ หรือความคิดเห็นเชิงสร้างสรรค์ สามารถสร้างภาพลักษณ์ที่ดีบนสื่อออนไลน์
• ด้านลบ
  ข้อมูลหรือพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมที่ถูกเผยแพร่ออกไปอาจส่งผลเสียต่อชื่อเสียง เช่น โพสต์เก่าๆ ที่ไม่เหมาะสมจะถูกขุดขึ้นมาแชร์ซ้ำ

2. โอกาสทางการงานและการศึกษา

• ด้านบวก นายจ้างหรือมหาวิทยาลัยประทับใจกับโปรไฟล์บนสื่อออนไลน์ที่ดูน่าเชื่อถือและสะท้อนความสามารถของคุณ
• ด้านลบ ข้อมูลที่ไม่เหมาะสม เช่น คำพูดรุนแรงหรือเนื้อหาที่ขัดต่อจริยธรรม อาจทำให้นายจ้างหรือสถาบันการศึกษาตัดสินใจปฏิเสธ

3. ความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัย

• ด้านบวก การตั้งค่าความปลอดภัยที่ดี เช่น การเลือกเปิดเผยข้อมูลเฉพาะกับเพื่อนสนิท ช่วยป้องกันความเสี่ยงและรักษาความเป็นส่วนตัว
• ด้านลบ ดิจิทัลฟุตปริ้นต์ที่ไม่ได้รับการป้องกันอาจนำไปสู่การถูกขโมยข้อมูลส่วนตัวหรือการถูกสวมรอย

4. การโฆษณาและการตลาด

• ด้านบวก ข้อมูลจากดิจิทัลฟุตปริ้นต์ช่วยให้ได้รับโฆษณาหรือข้อเสนอที่ตรงกับความสนใจจากสื่อออนไลน์ เช่น โปรโมชั่นสินค้าโปรด
• ด้านลบ การติดตามพฤติกรรมมากเกินไปอาจทำให้รู้สึกว่าไม่มีความเป็นส่วนตัว หรือถูกหลอกล่อให้ซื้อสินค้าที่ไม่จำเป็น

5. ความสัมพันธ์ส่วนตัวและสังคม

• ด้านบวก ดิจิทัลฟุตปริ้นต์สามารถใช้เชื่อมโยงกับเพื่อนเก่าหรือเครือข่ายใหม่ ๆ ในสื่อออนไลน์
• ด้านลบ การแชร์ข้อมูลส่วนตัวมากเกินไป อาจทำให้เกิดปัญหาความสัมพันธ์ เช่น การถูกวิจารณ์หรือการใช้ข้อมูลในทางที่ผิด

ข้อเสนอแนะในการจัดการดิจิทัลฟุตปริ้นต์ของตนเอง

ไม่อยากให้มีร่อยรอยด่างพร้อยบนสื่อออนไลน์ จะมีวิธีการและแนวทางอย่างไรที่จะช่วยคุณจัดการดิจิทัลฟุตปริ้นต์ได้ครอบคลุมทุกมิติ เรามีข้อเสนอแนะเพื่อให้คุณนำไปปรับใช้แบบง่าย ๆ เพื่อเฝ้าระวังไม่ให้เกิดผลกระทบร้ายแรงแบบที่คุณไม่คาดคิดเกิดขึ้น

1. ตรวจสอบและประเมินดิจิทัลฟุตปริ้นต์ของตนเอง

• ค้นหาข้อมูลตัวเอง ลองพิมพ์ชื่อในเสิร์ชเอนจิน (เช่น Google) เพื่อดูว่ามีข้อมูลใดเกี่ยวกับคุณที่ปรากฏในโลกออนไลน์
• ลบหรือแก้ไขข้อมูลที่ไม่เหมาะสม หากพบข้อมูลหรือโพสต์ที่ไม่เหมาะสม ให้ลบทิ้งหรือปรับการตั้งค่าให้เป็นส่วนตัว

2. ตั้งค่าความเป็นส่วนตัวในบัญชีสื่อออนไลน์

• ปรับการตั้งค่าโซเชียลมีเดีย กำหนดว่าใครสามารถเห็นโพสต์ รูปภาพ หรือข้อมูลส่วนตัวของคุณ เช่น จำกัดให้เฉพาะเพื่อน
• หลีกเลี่ยงการแชร์ข้อมูลสำคัญ ไม่โพสต์ข้อมูลส่วนตัว เช่น หมายเลขโทรศัพท์ ที่อยู่ หรือข้อมูลทางการเงิน

3. ใช้รหัสผ่านที่ปลอดภัย

• รหัสผ่านซับซ้อน ใช้รหัสผ่านที่ประกอบด้วยตัวอักษรพิมพ์เล็ก-ใหญ่ ตัวเลข และสัญลักษณ์
• เปลี่ยนรหัสผ่านเป็นระยะ เปลี่ยนรหัสผ่านอย่างสม่ำเสมอ และไม่ใช้รหัสผ่านเดียวกันกับทุกบัญชี
• เปิดการยืนยันตัวตนสองขั้นตอน (2FA)เพิ่มความปลอดภัยให้กับบัญชีของคุณ

4. คิดก่อนแชร์

• ตรวจสอบเนื้อหาก่อนโพสต์ คิดเสมอว่าโพสต์นี้จะส่งผลต่อภาพลักษณ์ในอนาคตอย่างไร
• หลีกเลี่ยงการแชร์เนื้อหาที่อ่อนไหว เช่น ข้อมูลทางการเงิน ความคิดเห็นที่รุนแรง หรือรูปภาพที่ไม่เหมาะสม

5. ใช้โซเชียลมีเดียและแพลตฟอร์มสื่อออนไลน์อย่างมีสติ

• ตรวจสอบความน่าเชื่อถือของแพลตฟอร์ม ใช้บริการเว็บไซต์ที่ปลอดภัยและเชื่อถือได้
• หลีกเลี่ยงการคลิกลิงก์ที่ไม่น่าเชื่อถือ ระวังลิงก์ที่ดูน่าสงสัยในอีเมลหรือข้อความ

ดิจิทัลฟุตปริ้นต์จะไม่สามารถทำอะไรคุณได้ หากทุกเวลาที่คุณใช้งานอินเตอร์เน็ตและสื่อออนไลน์ได้มีการปกป้องข้อมูลส่วนบุคคล มีสติต่อการโพสต์ แชร์ เผยแพร่ข้อมูลต่าง ๆ โดยคำนึงถึงผลกระทบที่จะตามมาทั้งต่อตนเอง ครอบครัว และสังคม ร่องรอยบนโลกออนไลน์ที่เกิดขึ้นก็จะเป็นสิ่งที่ดีที่จะติดตัวคุณตลอดไป