การสื่อสารเพื่อสันติภาพกับบทบาทของสื่อท้องถิ่นชายแดนใต้

เป็นเวลากว่า 2 ทศวรรษ ที่พื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ของไทย ซึ่งประกอบด้วยจังหวัดปัตตานี ยะลา นราธิวาส และบางส่วนของจังหวัดสงขลาต้องเผชิญกับปัญหาความขัดแย้งที่ยืดเยื้อยาวนาน ด้วยความแตกต่างทางวัฒนธรรม ศาสนา ประวัติศาสตร์ และความรู้สึกโดนกีดกันจากระบบการบริหารส่วนกลาง เหตุการณ์ที่ถูกรายงานผ่านสื่อต่าง ๆ ได้สร้างให้เกิดผลกระทบในหลายด้าน เช่น ความไม่ไว้วางใจระหว่างคนในพื้นที่กับเจ้าหน้าที่รัฐ ความไม่ปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน รวมถึงความท้าทายต่อการพัฒนาในพื้นที่

หากลองกลับมาทบทวนว่าใครบ้างที่จะมีบทบาทในการช่วยสร้างสันติภาพให้เกิดขึ้นกับพื้นที่ สื่อท้องถิ่นซึ่งถือเป็นกระบอกเสียงที่มีความใกล้ชิดกับชุมชนมากที่สุด นับเป็นหนึ่งในช่องทางที่สามารถรายงานข่าวสารหรือสร้างสื่อที่สะท้อนความต้องการของชุมชนไปสู่สังคมภายนอกได้เป็นอย่างดี เพราะพวกเขารู้จักบริบททางสังคม วัฒนธรรม และภาษาของคนในพื้นที่ นอกจากนี้สื่อท้องถิ่นยังสามารถเป็นตัวกลางในการสร้างความเข้าใจและความไว้วางใจระหว่างกลุ่มคนที่มีความคิดเห็นหรือมุมมองที่แตกต่างกัน บทบาทของสื่อท้องถิ่นจึงไม่ได้เป็นเพียงแค่การรายงานข่าว แต่ยังรวมไปถึงการเป็นส่วนหนึ่งของการสร้างสันติภาพอย่างยั่งยืนในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ด้วย

บทบาทของสื่อท้องถิ่นต่อการสื่อสารเพื่อสันติภาพในจังหวัดชายแดนภาคใต้

ผู้ที่ประกอบอาชีพสื่อท้องถิ่นจะร่วมมือกันเพื่อขับเคลื่อนกระบวนการสื่อสารเพื่อสันติภาพให้เกิดขึ้นจริงในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ด้วยวิธีการใดได้บ้าง หลาย ๆ ท่านอาจจะมองไม่ออกว่าท่ามกลางปัญหาที่เกิดขึ้นการสื่อสารผ่านเสียงของสื่อในพื้นที่จะสามารถสร้างสรรค์สิ่งดี ๆ ในรูปแบบไหน และด้วยวิธีการใด เราได้สรุปแนวทางที่ทุกคนจะสามารถนำไปเป็นกรอบสำหรับประยุกต์ใช้กับการทำงานเพื่อสร้างประโยชน์ให้เกิดขึ้นแก่ส่วนรวมได้ ซึ่งประกอบไปด้วย

1. การเป็นตัวกลางในการสื่อสารระหว่างกลุ่มคนหลากหลาย

• สื่อท้องถิ่นสามารถเชื่อมโยงคนในชุมชนหลากหลายกลุ่มเข้าด้วยกัน โดยสะท้อนเสียงของกลุ่มต่าง ๆ ทั้งพี่น้องพุทธ มุสลิม รวมไปถึงกับเจ้าหน้าที่ของรัฐ
• ด้วยความเข้าใจในบริบทวัฒนธรรมและภาษาท้องถิ่น สื่อท้องถิ่นมีศักยภาพในการถ่ายทอดข้อมูลที่ตรงไปตรงมาและสร้างความเข้าใจร่วมกัน

2. การส่งเสริมวัฒนธรรมและเอกลักษณ์ท้องถิ่น

• สื่อท้องถิ่นสามารถช่วยถ่ายทอดวัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวิตของคนในพื้นที่ ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญของความสามัคคีในสังคม
• การส่งเสริมเอกลักษณ์ท้องถิ่นช่วยลดความรู้สึกโดดเดี่ยวหรือถูกมองข้ามจากส่วนกลาง

3. การให้ข้อมูลที่ถูกต้องและน่าเชื่อถือ

• ในพื้นที่ซึ่งมีประเด็นที่อ่อนไหว อาจจะเป็นเหตุให้เกิดความขัดแย้งขึ้นได้ สื่อท้องถิ่นสามารถช่วยเป็นกระบอกเสียงด้วยการเผยแพร่ข่าวสารที่เป็นข้อเท็จจริง ไม่บิดเบือน ด้วยเงื่อนไขทางด้านธุรกิจ ต้องการให้มีผู้ติดตาม หรือมีสนใจเป็นจำนวนมาก
• สื่อท้องถิ่นสามารถช่วยแก้ไขความเข้าใจผิดและลดความขัดแย้งโดยการนำเสนอข้อมูลที่โปร่งใส เชื่อถือได้

4. การสร้างพื้นที่สำหรับการสนทนาและการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น

• สื่อท้องถิ่นสามารถจัดเวทีสนทนาผ่านรายการวิทยุ หรือโซเชียลมีเดียที่เปิดโอกาสให้ประชาชนทุกกลุ่มมีส่วนร่วมในการพูดคุยเรื่องสำคัญในชุมชน
• การแลกเปลี่ยนความคิดเห็นอย่างสร้างสรรค์ช่วยลดความไม่ไว้วางใจและเพิ่มโอกาสในการทำความเข้าใจร่วมกัน

5. การทำงานร่วมกับองค์กรพัฒนาเอกชนและภาครัฐ

• สื่อท้องถิ่นควรสร้างความร่วมมือกับองค์กรต่าง ๆ เช่น องค์กรพัฒนาเอกชน (NGOs) และหน่วยงานของรัฐ เพื่อขับเคลื่อนโครงการส่งเสริมสันติภาพ
• การมีเครือข่ายความร่วมมือช่วยเพิ่มทรัพยากรและศักยภาพในการสื่อสาร

6. การสร้างสรรค์สื่อที่สร้างแรงบันดาลใจและกระตุ้นการเปลี่ยนแปลงในเชิงบวก

• การนำเสนอเรื่องราวหรือข้อมูลที่ช่วยกระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ดีต่อชุมชน สามารถช่วยสร้างแรงบันดาลใจให้คนอื่นเกิดความสนใจ และสนับสนุนการดำเนินการดังกล่าวได้
• สื่อท้องถิ่นสามารถช่วยขับเคลื่อนการสร้างสันติภาพในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ด้วยการสร้างทัศนคติและพลังบวกให้กับคนที่มีความหลากหลายทางวัฒนธรรม เชื้อชาติ และศาสนาในพื้นที่

ขอเพียงสื่อท้องถิ่นในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ทุกคนตระหนักถึงบทบาทและความสำคัญของวิชาชีพของตนเองที่เป็นประโยชน์ต่อการสร้างกระบวนการสื่อสารสันติภาพ การลองนำไอเดียต่าง ๆ ที่ได้มีการนำเสนอไว้ไปเชื่อมโยงกับการทำงาน ย่อมส่งผลลัพธ์ที่เป็นบวกต่อการสร้างความเปลี่ยนแปลงในทิศทางที่ดีขึ้นให้กับพื้นที่ปลายด้านขวามทองแห่งนี้อย่างแน่นอน